Afganlı tutuklu haksız yere Guantanamo’da 14 yıl yattı
Afganlı bir tutuklunun suçlu olmadığı halde yıllarca Guantanamo Hapishanesi‘nde yattığı ortaya çıktı. Washington eyaleti bölge mahkemesi, terör şüphelilerinin tutulduğu Guantanamo hapishanesinde tutuklu olan Esedullah Harun Gul adlı Afgan‘ın 14 yıldır haksız yere hapis yattığına ve derhal serbest bırakılmasına hükmetti. Washington eyaleti federal yargıçlarından olan Amit Mehta, 2007 yılında Afgan güçlerince tutuklanıp Amerikan ordusuna teslim edilen Esedullah Harun Gul hakkında bir nihai karar ve iki gizli gerekçe sundu. Gul’un avukatları, konuyla ilgili yazılı açıklamada bulundu. Açıklamada, Yargıç Mehta’nın Gul hakkında “14 yıldır yasa dışı tutulduğuna” ve “derhal serbest bırakılmasına” ilişkin nihai karar verdiği dile getirildi. Avukatlardan Tara Plochocki, yaptığı açıklamada “Bu, hukukun üstünlüğü için önemli bir zafer ve ABD hükümetine ulusal güvenlik adına yapabileceklerinin sınırlarının olduğu konusunda çok ihtiyaç duyulan bir hatırlatmadır.” ifadelerini kullandı.
Afganlı tutuklu Guantanamo’ya gönderilen 39 kişiden biriydi
Gul, 2007 yılında Afgan güçleri tarafından yakalanıp ABD’ye teslim edilmişti. Oradan da aynı yıl Küba’nın Guantanamo Körfezi’nde bulunan ABD hapishanesine gönderilmişti. Guantanamo’daki 39 tutukludan biri olan Gul, 2001 yılında ABD’nin Afganistan’ı işgalinden sonra Guantanamo’ya gönderilen 219 Afgan’dan geriye kalan iki Afgan’dan biriydi. Gul ayrıca, 16 Ekim’de ABD inceleme heyeti tarafından Guantanamo’dan gönderilecek 13 kişiden biri olarak belirlenmişti.
ABD’nin utancı: Guantanamo Hapishanesi
Guantanamo cezaevi, 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarının sonrasında ABD’nin Afganistan’ı işgalinin ardından kuruldu. Küba’nın Guantanamo Körfezi’ndeki Amerikan donanma üssünde yer alan tutukevi, 11 Eylül saldırının ve bunu takiben ABD’nin Afganistan’ı işgalinin ardından açıldı. Dönemin ABD Başkanı George W. Bush tarafından ilan edilen “terörle küresel savaş” kapsamında yakalanan terör zanlılarının getirildiği hapishaneye ilk tutuklular 11 Ocak 2002’de konuldu. Üç bölümden oluşan cezaevinde 2002’de açılan “X-Ray”i, ilerleyen dönemde “Kamp Delta” ve “Kamp Iguana” kısımları takip etti. ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, 2003 yılında cezaevine yaklaşık 680 şüpheliyi gönderirken, bu rakam zamanla 800’e ulaştı. Uluslararası Af Örgütü, geçen yıllarda Guantanamo’nun askeri hapishane olarak kullanılmasını yasa dışı uygulamaları ve zanlılara yönelik yapılan sorgulama tekniklerini “insan hakları skandalı” olarak tanımlarken, Birleşmiş Milletler (BM) de hazırladığı raporlarda tutukevinde yapılan hak ihlallerine birçok kez dikkati çekti. Özellikle suyla boğulma hissi yaratma, cinsel tehditler, makattan besleme-sulama, uykusuz bırakma gibi sorgulama yöntemlerinin ABD Senatosu’nun raporlarıyla da tespit edilmesi, hem ABD’de hem de uluslararası kamuoyunda tutukevinin “ABD’nin utanç kaynağı ve yüz karası” olarak adlandırılmasına neden oldu.
