Suriye’ye geri dönen mülteciler Esed rejimi tarafından işkenceye maruz kalıyor
Uluslararası Af Örgütü, Suriye‘ye geri dönen mültecilerin, Beşşar Esed rejimi tarafından işkence ve tecavüze maruz kaldığını ve zorla kaybedildiğini ortaya çıkardı. İngiltere merkezli olan Uluslararası Af Örgütü, “Eceline gidiyorsun” başlıklı rapor yayımladı. Örgüt, Esed rejiminin güvenlik güçlerinin, güvenlik arayışıyla yurt dışına çıktıktan sonra ülkeye geri dönen Suriyelileri alıkoyduğunu ifade etti. Mültecilerin zorla kaybedildiğini ve cinsel şiddet de dahil işkenceye uğradığını açıkladı. Örgütün yayımladığı raporda, Suriye’de Esed rejimi tarafından, 2017 ortası ile 2021 baharı arasında Lübnan, Rukban (Suriye ve Ürdün sınırında bulunuyor), Fransa, Almanya, Türkiye, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri‘nden (BAE) Suriye’ye geri dönen mültecilere karşı işlenen ciddi insan hakları ihlalleri belgelendi. Uluslararası Af Örgütü, yayımladığı raporu, ülkeye geri dönenler ile yakınları ve arkadaşlarının da aralarında bulunduğu 41 Suriyelinin yanı sıra avukatlar, insani yardım görevlileri ve Suriye uzmanlarıyla yapılan görüşmelere dayandırdı.
Esed rejimi geri dönen mültecileri keyfi tutukluyor
Raporda, Esed rejimi istihbarat unsurlarının, ülkeye geri dönen 13’ü çocuk 66 kişiye karşı korkunç ihlaller işlediği belgelendi. Bu ihlaller arasında, 5 kişinin Suriye’ye döndükten sonra gözaltına alındığı ve gözaltında öldüğü dile getirildi. Zorla kaybedilen 17 kişinin akıbetinin ise bilinmediği açıklandı. Örgütün raporunda yer alan tanıklıkların, “Suriye’nin hiçbir bölgesinin, geri dönmek için güvenli olmadığı”nı ortaya koyduğu kaydedildi. Ülkeye geri dönen kişilerin, Uluslararası Af Örgütüne, rejimin istihbarat unsurlarının onları açıkça Suriye’den kaçma kararları nedeniyle hedef aldığını, sadakatsizlik ve terörle suçladığını söylediği ifade edildi. Uluslararası Af Örgütü Mülteci ve Göçmen Hakları Araştırmacısı Marie Forestier, konuyla ilgili açıklamalarda bulundu. Marie Forestier, “Birçok Suriyeliyi güvenlik arayışıyla ülke dışına çıkmaya zorlayan işkence, zorla kaybetmeler, keyfi veya hukuka aykırı gözaltılar bugün Suriye’de her zaman olduğu kadar yaygın.” ifadesini kullandı.
Esed rejimi mültecilere türlü işkenceler uyguluyor
Raporda, kişilerin güvenliği gereği isimlerin değiştirildi. Geri dönenlerden Kerim’in ifadelerine yer verildi. Kerim, rejim güçlerinin Lübnan’dan Suriye‘nin Humus ilindeki köyüne geri döndükten 4 gün sonra alıkonuldu. Altı buçuk aylık gözaltı süresinde yapılan bir sorguyu şu sözlerle anlattı: “(Bir memur) ‘Ülkeyi mahvetmek ve gitmeden önce başladığın işi bitirmek için geldin’ dedi. Kendi ülkeme, kendi köyüme geldiğimi söyledim. (Güvenlik unsurları) Bana (muhalifleri desteklediği bilinen bir köyden olduğum için) terörist olduğumu söylediler.” Kerim, sorgu sırasında işkenceye maruz kaldığını anlattı. Serbest bırakıldıktan sonra 5 ay boyunca ziyaretine gelen hiç kimseyi kabul etmediğini dile getirdi. Kerim, “Kimseyle konuşamayacak kadar korkmuştum. Kabuslar, halüsinasyonlar görüyordum. Uykuda konuşuyordum. Korku içinde çığlık atarak uyanmaya alışmıştım. (İşkencede) sağ elimdeki sinirler tahrip olduğu için engelliyim. Sırtımdaki omurların bazıları da zarar gördü.” diye konuştu.
